Ik ging het niet doen, écht niet. Iets zeggen over het media-optreden van debutant Rob Jetten. Maar ik kan het niet laten. De manier waarop Jetten wordt afgefakkeld door het voltallig Nederlands journaille, zijn collega politici en mediatrainers is triest. Vak- en reguliere media weten niet hoe snel ze een lijstje met ‘Wat is er mis met Rob?’ moeten publiceren. Liefst met gepeperd commentaar van ‘oude rotten’ binnen de journalistiek, communicatie of politiek. Jetten is te perfect, hij is gay (als positieve of negatieve asset genoemd. Hallo, we leven in 2018!), hij is te jong, en… hij herhaalt steeds dezelfde boodschap.
Toegegeven: ik trok ook een wenkbrauw op toen de relatief onbekende Jetten naar voren werd geschoven als vervanger van Pechtold. Zeker toen ik het interview met Frits Wester zag. Maar zoals zijn leeftijd, geaardheid of haarstijl niets te maken hebben met zijn capaciteiten, zegt ook Jettens interview met Wester niets over zijn geschiktheid als fractievoorzitter. En nee, het betekent ook niet dat Jetten ‘door-gemediatraind’ is. Het formuleren van een heldere (kern)boodschap is iets dat je leert tijdens een mediatraining. Geen enkele trainer zal je echter aanraden om de boodschap steeds te herhalen en niet naar de gestelde vraag te luisteren. Jetten doet dit wel, waarschijnlijk door zenuwen en onervarenheid in zijn nieuwe functie. Hij is getraind en in het diepe gegooid. Het is nu zaak om meters te gaan maken, maar vooral om te zorgen dat hij zich zijn verhaal eigen maakt. Alleen dan ontstaat er een zekere soepelheid in spreken.
Message House
Behalve ervaring is voorbereiding van belang. Uiteraard heb je alle relevante feiten en cijfers nodig. Maar veel belangrijker is het om hoofdzaak van bijzaak te scheiden en na te denken over de onderbouwing van je verhaal. De Message House is een handige methode om je gedachten te ordenen. Het dwingt je na te denken over je boodschap, zonder dat deze in beton gegoten is. Door de tijd te nemen om het ‘huis’ in te vullen, raak je vertrouwd met de boodschap en is het gemakkelijker om kritische vragen te beantwoorden. De kaders waarbinnen je opereert zijn de muren van het huis, dat is je hoofdboodschap. Wat niet wil zeggen dat je niet buiten deze kaders kunt treden – een goede Q&A helpt om je zeker te voelen voor de camera of tijdens een presentatie. Tijdens het interview met Frits Wester blijft Jetten hangen op de ‘zolder’ van de Message House, waarschijnlijk door een mix van eerder genoemde onervarenheid en zenuwen. Maar laten we wel wezen: daar heeft hij recht op. Alle begin is moeilijk, ook de meest doorgewinterde woordvoerder, politicus en journalist struikelt wel eens over woorden of wordt overvallen door een vraag. Dat heeft niets te maken met leeftijd of teveel training, wél met groeien in je rol en je ‘huis’ op orde brengen.