Als kind stond ik bij mijn familie bekend als Heleen ‘ja maar’ Makkinga. Ik vroeg altijd door, tot vervelens aan toe. Als woordvoerder kan ik deze eigenschap eindelijk ten goede wenden: doorvragen bij lastige onderwerpen tot ik het naadje van de kous weet. En dat is nodig, want alleen zo kun je als woordvoerder, een collega of bestuurder voorbereiden op interviews of media-optredens.
Hét moment waarop je jouw meerwaarde als persvoorlichter kunt laten zien, is in de voorbereiding van een interview. Afgelopen week werd dit pijnlijk duidelijk bij het lezen van het interview in De Telegraaf met Toine Beukering, oud generaal en kandidaat voorzitter voor de Eerste Kamer. Het interview is opgeschreven in ‘vraag-antwoord’ -stijl. Een vorm waarvan op de Academie voor Journalistiek al werd gezegd dat ie nietsontziend is, voor zowel interviewer als geïnterviewde. Geen opsmuk of wegpoetserij is mogelijk: het is een platte weergave van het gesprek. En dat zie je terug bij het interview met Beukering. Met gekromde tenen las ik hoe de journalisten hem de mogelijkheid gaven zijn antwoorden bij te stellen. Hij hapt niet, maar graaft een steeds diepere kuil voor zichzelf.
Reuring
Reacties vanuit politiek en maatschappij volgden razendsnel. En ook Baudet en Cliteur reageerden in een opiniestuk op TPO, waarin zij de journalisten verwijten uit te zijn op reuring. De grote vraag voor mij blijft: Hoe kan het dat dit interview zo gierend uit de bocht vloog? Is er van te voren met Beukering gesproken over de do’s en don’ts in contact met de media? Waar was de woordvoerder van FvD?
Bijsturen tijdens een interview is lastig en zeker niet altijd aan te raden. Reden te meer om in de voorbereiding je slag te slaan: ga samen zitten, laat alle vragen – hoe vergezocht ze ook lijken – de revue passeren en formuleer een passend antwoord. Spaar de geïnterviewde niet! Zelfs als snelheid is vereist, is een goede voorbereiding het halve werk. Nadenken over bewoording en de mogelijke consequenties van een antwoord is van cruciaal belang. Volg daarbij vooral ook je eigen gut feeling. Als woordvoerder ben je de linking pin tussen binnen en buiten. Jij weet wat er speelt en hoe sommige dingen kunnen worden opgepikt.
Losse pols
Beukering leerde een harde les: een interview geven is niet iets dat je ‘even’ doet, zeker niet als (aspirant) bestuurder van een politieke partij, bedrijf of organisatie – klein of groot. Tenzij de oud generaal uit was op ‘reuring’ – het interview heeft ervoor gezorgd dat het FvD al weer een aantal dagen volop in het nieuws is. En zoals mijn moeder altijd al zei: liever dat ze over je praten, dan dat ze niet weten wie je bent.